Jump to content


ამ თემას აქვს 41 გამოხმაურება

#1 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
სტუმარი_zaza13_*

სტუმარი_zaza13_*

  • Find Topics
  • სტუმარი

თუშეთი — საქართველოს ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარე. მდებარეობს კავკასიონის მთავარი ქედის გადაღმა, მის ჩრდილოეთ კალთაზე. აღმოსავლეთით თუშეთს საზღვრავს დაღესტანი, დასავლეთით ფშავი და ხევსურეთი, ჩრდილოეთით ჩეჩნეთი, სამხრეთით კახეთი.

 

27640607188723557303.jpg

ვახუშტი ბაგრატიონის მიხედვით „თუშეთს უკავია ორი ხევი — გომეწრისა და პირიქითისა. გომეწრის ხევი აერთიანებს წოვათის და გომეწრის თემებს, ხოლო პირიქითისა — პირიქით და ჩაღმა თემებს“. დღევანდელი ადმინისტრაციული დაყოფით თუშეთის მთელი ტერიტორია კახეთის მხარის ახმეტის მუნიციპალიტეტის შემადგენლობაში შედის და 10 სოფელს მოიცავს, სადაც მუდმივი მოსახლეობა შემორჩა. თუშეთის ცენტრად ითვლება სოფელი ომალო.

თუშეთს ზოგჯერ მთათუშეთსაც უწოდებენ, რადგან თუშები ბარშიც სახლობენ, კერძოდ ახმეტისა და თელავის რაიონებში. მაგრამ „ბარის თუშეთი“ სინამდვილეში კახეთია, ამიტომ ტერმინი „მთათუშეთი“ არც ისტორიულადაა გამართლებელი და ვერც თანამედროვე ვითარებას ასახავს.

კლიმატი

 

1295593646_0_3b63f_4f4050c_l.jpeg

თუშეთში იანვარ-თებერვლის საშუალო ტემპერატურა 3-8 გრადუსია, იანვარ-თებერვალში ჰაერის საშუალო ტემპერატურე — 13-15 გრადუსზე დაბლა არ ჩამოდის, თოვლის საფარის ხანგრძლივობა 5-6 თვეა, ხოლო ივლის-აგვისტოში ჰაერის საშუალო ტემპერატურა 14-15 გრადუსია.

ნალექების რაოდენობა მერყეობს 450-900 მმ-ს შორის საშუალო მრავალწლიური კი 770 მმ-ია. აქედან ნალექების 69% მოდის თბილ პერიოდში აპრილიდან-სექტემბრის ჩათვლით, 31% კი — დანარჩენ ექვს თვეში მყარი სახით. თოვლის საფარის მაქსიმალური სისქე 2 მ-ს აღწევს, მინიმალური 0.3 მ-ს.

თუშეთის ჰავა კონტინენტურია. ღრუბლიან დღეთა რაოდენობა, საშუალოდ, თვეში 5.5-ია. სეტყვა იშვიათი მოვლენაა, რაც შეეხება ხორხოშელას, იგი უფრო ხშირადაა მოსალოდნელი. აქ საშუალო სიჩქარის ქარები (7-14 მ/წმ) წელიწადში 10%-ს აღწევს. თუშეთში, ძირითადად, სუსტი ქარი და წყნარი დღეები იცის.

ფლორა

 

3d1204fe6980.jpg

თუშეთის ტერიტორიები ხასიათდება ფლორისტული მრავალფეროვნებით, ენდემურ და უძველეს რელიქტურ სახეობათა სიუხვით, რაც ერთი მხრივ, განპირობებულია ტერიტორიის სიდიდითა და გეოგრაფიული მდებარეობით, მიუხედავად ვერტიკალური სარტყელების მცირე დიაპაზონისა. თუშეთის ტყეების საერთო ფართობი შეადგენს 32000 ჰა-ს. ძირითადად წარმოდგენილია ფიჭვნარით (სოსნოვსკის ფიჭვი) და არყნარით (ლიტვინოვისა და რადეს არყი). მათ ხშირად ეთავსება ისეთი სახეობები, როგორიცაა ცირცელი, მდგნალი, მურყნარი და სხვა. თუშეთის ტყეებში და მათ გარეთაც მრავლადაა კენკროვანი და ტყის ხილის მცენარეულობა.

თუშეთის ტყეებში გამოიყოფა ტყის ტიპები, რომლებიც სხვაგან თითქმის არ აღნიშნულა: არყნარ-ფიჭვნარი სუბალპური ბალახეულით, არყნარ-ცაცხვნარი ბუჩქნარებით, ფიჭვნარი დეკათი და სხვა. ფიჭვი ზღვის დონიდან 2650 მეტრამდე გვხვდება, რაც კავკასიისათვის უნიკალური შემთხვევაა. თუშეთის ფიჭვნარებს, ოროგრაფიული იზოლირების წყალობით, ჯიშობრივი ცვლილება არ განუცდია. თითქმის ორი მილიონი წლის კარჩაკეტილი ევოლუციის შედეგია აქ მცენარეთა ტიპურებიდან განსხვავებული ფორმების არსებობა, ასეთებია: სოსნოვსკის ფიჭვი, მაჯაღვერი, ტირიფები, თელა და ა. შ.

ფაუნა

მდიდარი სახეობრივი შემადგენლობით გამოირჩევა ცხოველთა სამყარო. განსაკუთრებით აღსანიშნავია მტაცებელთა და წყვილჩლიქოსანთა რიგების წარმომადგენლები. ასეთი სახეობებია: ნიამორი, რომლის არეალიც შემოიფარგლება გომეწრისა და პირიქითის ვიწრო კლდოვანი ხეობებით და დიკლოს ხორხის მიდამოებით; არჩვი — მისი რიცხოვნობა ანთროპოგენული ფაქტორების ზემოქმედების გამო (ძოვება, ბრაკონიერობა) მკვეთრად შემცირებულია; აღმოსავლეთ კავკასიური ჯიხვი, ირემი, რომლის პოპულაცია ძალიან მცირერიცხოვანია; შველი, რომელიც გავრცელებულია აღმოსავლეთ კავკასიონის თითქმის მთელ ტერიტორიაზე.
tusheti_12.jpg
მტაცებლებიდან პირველყოვლისა უნდა აღინიშნოს წინააზიური ლეოპარდი (ჯიქი), რომელიც მთელ კავკასიაში ერთეული ინდივიდების სახით არის შემორჩენილი პირიქითის ქედის სუბალპურ, ალპურ და სუბნივალურ ზონებში. იგი აღმოჩენილ იქნა ვაშლოვანის სახელმწიფო ნაკრძალშიც. ეს ცხოველი ბუნების დაცვის საერთაშორისო კავშირის (IUCN) წითელ წიგნშია შეტანილი.

თუშეთში ასევე გავრცელებულია მგელი, ფოცხვერი, დათვი და ა.შ.

ფრინველთა სახეობებიდან აღსანიშნავია კრავიჭამია, შევარდენი, შურთხი (მთის ინდაური). ყველა ეს სახეობა შეტანილია ბუნების დაცვის მსოფლიო კავშირის (IUCN) წითელ წიგნში.



#2 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
სტუმარი_goga_*

სტუმარი_goga_*

  • Find Topics
  • სტუმარი

ყალყზე შეყენებულ უბელო რაშების
ჭიხვინი გაჰკვეთავს ატეხილ დეკიანს,
უდრეკი სულებით დოღში პაექრობა,
სწყურიათ ვაჟკაცებს,მეცხვარის თექიანს.

მწყობრად დაწყობილნი მიჰქრიან მერნები,
ლაჟვარდში ნაპერწკლებს ანთებენ ნალები,
ღიმილლი უხდებათ ახოვან ჭაბუკებს,
და შეუდრეკელი ქორული თვალები.

მთებში გამოზრდილი ლაღი ულაყები,
კლდოვან ბილიკებზე ფლოქვს არ აკარებენ,
შმაგად მოვარდნილი, ხევივით მჩქეფარე,
სისხლით გამარჯვების სურვილს ატარებენ.

მწველი მოლოდინით ივსება სივრცე და
ყველას გამოასწრებს მხედარი ერთ-ერთი,
სწრაფად გადიქროლებს სანიშნე ადგილზე
ძუა გამოკრული გულფიცხი ფეხთეთრი.

წინ მიაგებებენ ჯიხვის რქით ალუდს და
გაოფლილ ბედაურს ბალღებს მიანდობენ,
ძველ თუშთა ჯირითის, მხედრობის ლეგენდებს
ხატები, ბილიკნი, მთები მიამბობენ.


 



#3 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

:bravo:


legion.ge-82-1553250819.jpg


#4 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
beqa

beqa

    ოპციონი


  • Find Topics
  • ლეგიონერი
  • PipPipPip
  • 58 პოსტი
  • მისამართი:chavchavadze #39
  • წარმოშობა:megreli

თუშეთში მოგზაურობა  2014 წელი.  

 

 

thumb_pre_1427787473__img_0350.jpg   thumb_pre_1427787514__img_0354.jpg

 

thumb_pre_1427787550__img_0365.jpg   thumb_pre_1427787627__img_0374.jpg

თორღვას აბანო

 

thumb_pre_1427787609__img_0371.jpg   thumb_pre_1427787638__img_0382.jpg

 

thumb_pre_1427787647__img_0384.jpg   thumb_pre_1427787667__img_0395.jpg

 

thumb_pre_1427787958__img_0446.jpg   thumb_pre_1427787941__img_0460.jpg

სოფელი დართლო

 

thumb_pre_1427787686__img_0415.jpg   thumb_pre_1427787703__img_0416.jpg

 

thumb_pre_1427787879__img_0419.jpg   thumb_pre_1427787923__img_0427.jpg

 

thumb_pre_1427787906__img_0425.jpg   thumb_pre_1427790922__img_0441.jpg

 

ნახევრად დანგრეული ეკლესია სოფლის შესასვლელში  ( ამ ეკლესიის ტერიტორიაზე ქალებს შესვლა ეკრძალებათ )

 

thumb_pre_1427787887__img_0421.jpg   thumb_pre_1427791002__img_0426.jpg

 

ეს მორიც ეკლესიის ტერიტორიაზე იდო, რა ნიშანია ამოტვიფრული არ ვიცი

 

thumb_pre_1427787898__img_0423.jpg   thumb_pre_1427791294__img_0422.jpg

 

thumb_pre_1427787971__img_0451.jpg   thumb_pre_1427787983__img_0456.jpg

 

thumb_pre_1427787983__img_0456.jpg   thumb_pre_1427788003__img_0487.jpg

 

ესეც ყველაზე მაღალი წერტილი სადღაც  2500 მეტრი ზღვის დონიდან. 

 

thumb_pre_1427788015__img_0489.jpg    thumb_pre_1427791690__img_0485.jpg

 

thumb_pre_1427791791__img_0467.jpg                                         thumb_pre_1427792174__img_0473.jpg



#5 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
gorda

gorda

    მაგისტრი


  • Find Topics
  • პრეტორიანელი
  • 2608 პოსტი
  • მისამართი:თბილისი
  • წარმოშობა:თბილისი

ბექა :good:



#6 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

. :bravo: ბრავო ძია ბრავო :0068:

 წასვლის შემთხვევაში მეც თქვენთან  მიგულეთ.....


legion.ge-82-1553250819.jpg


#7 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

13393894_1064122057016015_79834811185517

 

12032039_909073709187518_131175846186329


legion.ge-82-1553250819.jpg


#8 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

legion.ge-82-1553250819.jpg


#9 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
Oto

Oto

    კანდიდატუსი


  • Find Topics
  • ლეგიონერი
  • PipPipPipPipPipPipPip
  • 936 პოსტი
  • მისამართი:თბილისი
  • წარმოშობა:ქუთაისი

ხომ არ წავსულიყავით ? :12_7_22:



#10 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

ჩემი ცოლი არა და ისე მე კი წამოვიდოდი. მეკამ ფშავ-ხევსურეთის მერე კატეგორიული უარი გამომიცხადა


legion.ge-82-1553250819.jpg


#11 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
ღვინკა

ღვინკა

    ლეგატი


  • Find Topics
  • ლეგიონერი
  • PipPipPipPipPipPipPipPipPip
  • 1651 პოსტი
  • მისამართი:დიდი დიღომი
  • წარმოშობა:კახელი
რა ლამაზია ეს დალოცვილი :* სუნთვა გიხარია

#12 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
....

....

    დელეგატი


  • Find Topics
  • ლეგიონერი
  • PipPipPipPipPipPipPipPipPipPipPipPip
  • 4344 პოსტი
  • მისამართი:თბილისთან ახლოს
  • წარმოშობა:თბილისთან ახლოს

ნუღა იტყვი გუგა



#13 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

13912629_1252978021381460_34819122082239

ბოჭორნა

12072780_1065953943417203_14313079621721


legion.ge-82-1553250819.jpg


#14 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

10362943_814057595273507_794864923874491


legion.ge-82-1553250819.jpg


#15 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

67011_676575425688392_2130550403_n.jpg?o


legion.ge-82-1553250819.jpg






0 წევრი ათვალიერებს ამ თემას

0 წევრი, 0 სტუმარი

0%
მზადდება მინიატურა
ატვირთვის შეწყვეტა

ატვირთული ვიდეოს ბმული ჩავსვათ პოსტში?