Jump to content


ამ თემას აქვს 7 გამოხმაურება

#1 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

« ქართული აღჭურვილობა »

1)დამცავი აღჭურვილობა

საქართველოში, ისევე როგორც სხვა მრავალ ქვეყანაში, ბრძოლისას ფართოდ გამოიყენებოდა სხვადასხვა სახის დამცავი საშუალებები: ჯაჭვის პერანგი, მუზარადი, ჩაჩქანი, საფუხარი, ხელნავი, საბარკლული, საწვივე. სულხან–საბას მიხედვით „აბჯარი – ესე ზოგადი სახელი არს ყოველთა საჭურველთა და უფროსად საცვამად ჯაჭვთა“.

 

 

1371457240_abjaris.JPG

 

საქართველოში, განსაკუთრებით მთიან რეგიონებში, დიდი პოპულარობით სარგებლობდა ჯაჭვის პერანგი, რომლის ხარისხზე ნაწილობრივ დამოკიდებული იყო მეომრის სიცოცხლე. არქეოლოგიური გათხრების შედეგად ნაპოვნი იქნა სხვადასხვა სახის ჯაჭვის პერანგი, რომელნიც თარიღდება ძველი წელთაღრიცხვის II ათასწლეულით. სულხან–საბას მიხედვით ჯაჭვის პერანგის ხუთი სახეობა ყოფილა საქართველოში გავრცელებული „ჯავშანი – არს აბჯარი რკინისა ტანსაცვამი ჯაჭვი, ხოლო ამა ჯავშანთა გვარნი არიან ხუთ: სამანქანი, ზეიადლი, ხოსროანი, ქირიფქა და ჯაბალა.“ ეს ხუთი სახეობა ერთმანეთისგან სხვასხვა ნიშნებით განსხვავდებოდა: ფარეშოვანი და უფარეშო, ნიკარტოვანი, გადაგრეხით ძნელად გადასატეხი, მრგვალ და ბრტყელ თვალიანი, ბასრთვალიანი და ა.შ. იქვე სულხან–საბას მოცემული აქვს თუ როგორი უნდა იყოს კარგი ხარისხის ჯაჭვის პერანგი: „გრძელი და ფართო, ჯაჭვის თვალი რაზმად და რაზმად დაწყობილი იყოს, ფარეშ–შვენიერი და ძნელად გასახსნელი, ნოტიოობაში ძნელად დაგესლდეს, ყრილი არა ჰქონდეს, კალთიდამ შედევნებით უსხო და უსხოსი იყოს, მკერდთა, ბეჭთა და ღლიათა უზრქელესი და მიყრილი იყოს“. აქვე უნდა აღინიშნოს ერთი საინტერესო ფაქტი, რომ ქართველებს ჯაჭვის პერანგის გარეთაც სამოსი სცმიათ და რომელსაც იალმაგი (სულხან–საბა: იალმაგი – ესე სამოსელი საომარი გარეგან საცვამი) ქვია.

ჯაჭვის პერანგის უპირატესობა სხვა დამცავ აღჭურვილობასთან იყო ის რომ, იგი ბევრად უფრო მოქნილი და მსუბუქი იყო ვიდრე მთლიანი რკინის ფირფიტებისაგან შემდგარი აბჯარი, როგორიც იყო მაგალითად – „თორნი – არს მთელი რკინა პოლოტიკი (რკინის ფიცარი) ტანს ჩასაცმელი“.

2)მათრახი

 

1371457267_7047288d784a.jpg

 

მათრახი საქართველოში ფართოდ გამოიყენებოდა, როგორც ბარში ასევე მთაში. არსებობდა რამდენიმე სახეობის მათრახი, თუმცა საბრძოლოდ გამოიყენებოდა 7 მხარის სიგრძის ე.წ. საბრძოლო მათრახი (1 მხარი 25–30 სმ). ეს ზომა დოგმა არ იყო და მებრძოლის მოხერხების მიხედვით მზადდებოდა. მისი მთავარი მახასიათებელი იყო ის, რომ მას ბოლოში უმაგრებდნენ ფოლადის ბურთულებს, მცირე ზომის ორმხრივ ალესილ დანის პირებს და ასევე პატარ კაუჭებს. ასეთ იარაღს თავისუფლად შეეძლო ჯავშნიანი კაცის მოკვლა, მით უმეტეს რომ მათრახის მოქნევისას მისი მოლო (წვერი) ანვითარებს ზებგერით სიჩქარეს. საბრძოლო მათრახი გამოიყენებოდა ძირითადად შორ მანძილზე, თუმცა ახლო მანძილზეც შეიძლება მისი ხმარება (ეს უკანასკნელი მებრძოლის ოსტატობაზეა დამოკიდებული)

3)საცემი იარაღი

საქართველოში ფართოდ იყო გამოყენებული სხვადასხვა სახის საცემი იარაღები: ამუდა, გურზი, ლახტი, კვერთხი, ეკალბურთა და სხვ. იყენებდნენ როგორც ცხენოსნები, ასევე ქვეითი მეომრები. ყველა საცემი იარაღი იყო ძალზედ მასიური/მძიმე და მათი გამოყენება ეფექტური იყო მოწინააღმდეგის, თუნდაც ჯავშნიანის, გასანადგურებლად.
საცემი იარაღის გამოყენებისას სრულდება მხოლოდ წრიული და რვიანისებური მოძრაობები, რადგან ნებისმიერი მძიმე იარაღით ბრძოლისას თითქმის შეუძლებელია გარკვეული მოძრაობის შეწყვეტა და სხვაზე გადასვლა, როგორც ეს ხდება მაგალითად ფარიკაობის დროს, მაგრამ ყველა მასიურ, მძიმე იარაღს გააჩნია დიდი უპირატესობა – მათ თავისუფლად შეუძლიათ ჯავშნიანი მეომრის სწრაფი ლიკვიდაცია
.

4)ფარი

 

1371457293_phanguli.JPG

 

ფარი ოდითგანვე მეომრის აღჭურვილობის შემადგენელ ნაწილად გვევლინება, იგი წარმოადგენს არამარტო თავდაცვის საუკეთესო საშუალებას, მისი ბასრი კიდეები ასევე ეფექტურია შეტევითი მოქმედებების განსახორციელებლად და არანაკლები ზიანის მოტანა შეუძლია მოწინაღმდეგესთვის ვიდრე სხვა იარაღს.
ფარის ზომები და ფორმები ვარირებს, არის დიდი ზომის ბიზანტიური ტიპის, რომელთა ნიმუშებს მრავლად ვხვდებით ძველ მართლმადიდებლურ ფრესკებზე წმინდანთა აღჭურვილობაში. არის ასევე მომცრო ზომის მრგვალი “ხევსურული ფარი” რომლის დიამეტრი წინამხრის ზომისაა. არის ასევე სულ მცირე ზომის ე.წ “უბის ფარი” რომელიც 10–15 სანტიმეტრს არ აღემატება და გულის ალაგას ინახება.
შემონახულია ძველი ხანის ფარები რომლებიც ტყავისგან არის დამზადებული.ოქროს ფონდის საცავში ინახება, ვახტანგ გორგასლის ტყავის ფარი.ამბობენ რომ იგი “ვიგრის” ტყავისაა. თავად ვიგრი არ იციან ზუსტად რა არის მაგრამ ვარაუდობენ რომ ან ნიანგის ან სპილოს ტყავისგანაა დამზადებული. საერთოდ საქართველოში მრავლად იყო ტყავის ფარები გავრცელებული, მაგალითად სვანური სხივებიანი ფარი. გვიან ხანაშიც ზოგიერთ ხევსურულ ფარს რკინის გირგოლებს უკან ტყავი ჰქონდა აკრული.

ფარის ყველაზე კარგი აღწერილობა “ხევსურული ფარის” შემოგვრჩა. ხევსურული ფარი მრგვალია და ზომით მცირე. მას ოსტატები ამზადებენ ფურცლოვანი რკინისგან. მასზე თითქმის ვერ ვხვდებით წარწერებს, დევიზებს, ოქროსა და ვერცხლით მოჭედულობებს. ხევსურულ ფარზე ხდება ჯვრებისა და სწორკუთხედების გამოჭედვა. ფარის საფუძველს – ფუძეს წარმოადგენს ხარის ქედის ტყავი, ფურცლოვანი რკინა, ან სპილენძი. ფარის წინა მხარეზე განლაგებულია ოთხი ჯვრისებური ზედსადები ე.წ. რკინის ხიდები – აუცილებელი პირობაა ფოლადის ბრტყელი კიდურა რგოლი. ამ ზოლოვან ზედსადებებზე დევს მრგვალი – გუმბათი, რომელიც გამობერილია და ეწოდება გუმბათის ვაშლი. ხევსურთა თქმით გუმბათი დარტყმების ამორტიზირებას ახდენს და წარმოადგენს ფარის დამჭერი ხელის საუკეთესო დამცველს. ფარის წინა მხარის კიდეებზე მოქლონებით შემოვლებულია და მაგრდება ერთი, ორი ან სამი რკინის მრგვალი ფირფიტა – გირგოლები, რომლებსაც გააჩნიათ ქუდოვანი მოქლონები.ხევსურულ ფარს შიგნიდან აქვს ქეჩისგან ან ნაბდისგან დამზადებული ბალიში – სადები. უკნიდან მაგრდება ღვედის გრძელი საკიდი და სახელური – საბღუჯი. ხევსურებმა შემოინახეს ტყავისაგან ფარის დამზადების თავისებური ხერხი. ახალდაკლული ხარის ტყავს ჯოხებით, სიფართით ასწორებდნენ. გასწორებული ტყავიდან ამოჭრიდნენ ფარისათვის ნაჭერს. მრგვალი ფორმის ნედლ ტყავს გაჟღინთავდნენ მურით – ხარშავდნენ მურთან ერთად რათა გაეშავებინათ – ამ ტყავს დღეღამის განმავლობაში ტოვებდნენ მურთან ერთად და შემდეგ აშრობდნენ.
ფარების დამზადება ითხოვდა ოსტობას და გამოცდილებას. ფარს ამზადებდა არა ნებისმიერი ხევსური, არამედ მხოლოდ მჭედელი – მესაჭურვლე, რომელიც გაწაფული იყო ამ საქმეში. მზა ფარს რამდენიმე დღით ჰკიდებდნენ ბუხრის ზემოთ, რათა იგი შებოლილიყო. ამ გარემოებამ ასახვა ჰპოვა ლიტერატურულ ძეგლებშიც, რომელთა თანახმადაც შუა საუკუნეებში ქართველ მთიელებს, კერძოდ, ხევსურებსა და ფშავებს ყარაკალგანელებს, ანუ შავფაროსნებს უწოდებდნენ.

5)სატევარი

1371457407_4_Texti_32___07.jpg

სატევარი ქართველი მებრძოლის განუყოფელი იარაღია. იგი ორლესულ სწორ იარაღს წარმოადგენს, ის სხვადასხვა ზომით, ფორმით და მოყვანილობით გამოირჩევა, ზოგი ეგზემპლარი რომაული გლადიუსის ზომის იყო, იგი უნივერსალური იარაგია. საქართველოში სატევრის ყველაზე უძველესს ბრინჯაოს ხანის ნიმუშები წარმოადგენს. ზოგიერთი მათგანი საქართველოს მუზეუმებშია დაცული


legion.ge-82-1553250819.jpg


#2 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

ისე ადმინები "საქართველოს" განყოფილებაში თუ გამიხსნით ისტორიის კუთხეს , კარგი იქნება. ასეთ თემებს იქ დავდებდი. მე მგონია იარაღი  მთლად კულტურის საქმე  არაა.


legion.ge-82-1553250819.jpg


#3 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

საბრძოლო ხელოვნება Share

123.jpg

 

ქართული საბრძოლო ხელოვნება ქართული კულტურის ერთ-ერთი ძირძველი და განუყოფელი ნაწილია. ისევე როგორც ქართული კულტურა მთლიანად მსოფლიო კულტურის ნაწილია ასევე ქართული საბრძოლო ხელოვნებაც. როგორც ქართულ კულტურას, ქართული საბრძოლო ხელოვნებასაც გააჩნია თავისი თავისებურებები რითაც ის გამოირჩევა მსოფლიო საბრძოლო ხელოვნებებისგან. რასაც განაპირობებს მისი ადგილმდებარეობა, ხასიათი, დრო, ისტორია და ა.შ.

 

dgagag.jpg

 IG_301_Animacia-GIF-Isari-02.gifსაბრძოლო ხელოვნების გალერეა 3D


ქართული საბრძოლო ხელოვნება მოიცავს მსოფლმხედველობრივ ზნეობრივ დოქტრინას, საბრძოლო სახეობებს, მკურნალობის მეთოდებს, თამაშობებს, საბრძოლო სიმღერებს და ცეკვებს, რაც თავის მხვრივ კიდევ იყოფა სახეობებად:
მსოფლმხედველობრივი დოქტრინა: სიბრძნე, სიმართლე და ძალა.
საბრძოლო სახეობები: ფარიკაობები, კრივობები, ჭიდაობები, ხანჯლაობები და სხვადასხვა იარაღებით ბრძოლის სახეობები.
მკურნალობის მეთოდები: სამკურნალო ბალახები, მატე-მატე (უკონტაქტო მასაჟი), მასაჟები, სამკურნალო აბანოები.
თამაშობები: ლელო, ისინდი, ყაბახი, ლახტი და ა.შ.
აღზრდის სისტემებს: მთიელთა აღზრდის სისტემები, ინდივიდუალური აღზრდის სისტემები, საგვარეულო სისტემები, სამეფო და სათავადო აღზრდის სისტემები, სამხედრო სისტემები.
ფიზიკურ-გამაჯანსაღებელ ვარჯიშები: სუნქვითი ვარჯიშები, ზოგადი ფიზიკური (შესამზადებელი) ვარჯიშები, ფსიქოლოგიური.
საბრძოლო სიმღერები: ბრძოლის წინ სამღერი, ბრძოლის შემდგომ, ბრძოლის დროს, სამკურნალო, საფერხულო-რიტუალური.
საბრძოლო ცეკვები: ბრძოლის წინ, ბრძოლის შემდგომ, სამკურნალო, საფერხულო-რიტუალური, როკვები.
"ხრიდოლი არ არის ქართული საბრძოლო ხელოვნება, ხრიდოლი მისი ერთ-ერთი შემადგენელი სახეობაა , ის ცალი ხელით კრივია რომელიც მე-19 საუკუნის საქართველოში იყო გავრცელებული, ისიც ერთმანეთში ხუმრობის სახე ქონდა, აბა მოდი ერთი ხელით შევეჯიბროთ ერთმანეთსო. ხრიდოლი პრინციპში მოგონილი სახელია, მაგრამ დასაწყისში თუ კარგი იყო პოპულარიზაციისთვის, საბოლოო ჯამში არ შეიძლება რომ ხრიდოლი დაერქვას ქართულ საბრძოლო ხელოვნებას. როგორც ქართული ცეკვა არსებობს და მისი შემადგენელი ნაწილები არიან სხვადასხვა ცეკვები: განდაგანა, მთიულური" . ქართული საბრძოლო ხელოვნების დარბაზის თავი ლაშა კობახიძე.
ქართული საბრძოლო ხელოვნების დოქტრინა: სიბრძნე, სიმართლე და ძალა კავშირი "ქართული საბრძოლო ხელოვნების" მნიშვნელოვანი ნაწილია. ის სხვადასხვა ეტაპებს და სხვადასხვა საფეხურებს მოიცავს. კავშირ "ქართულ საბრძოლო ხელოვნებაში" ახლადმოსულთათვის ის სხვა თემებს მოიცავს, ვიდრე ეს არის უკვე კავშირი "ქართული საბრძოლო ხელოვნების" ჯგუფის წევრებისთვის და ზემოთ, აქ არის საუბარი იმ იერარქიულ კიბეზე, რომელიც კავშირ "ქართულ საბრძოლო ხელოვნებაში" არსებობს. სხვადასხვა ეტაპები, გარკვეულწილად სხვადასხვა ცნობიერების და გამოცდილების საფეხურებია. ამ სამი პრინციპის სხვადასხვა თემების განხილვა ხდება კავშირი "ქართული საბრძოლო ხელოვნების" შიგნით, , ხოლო რაც შეეხება ზოგად პრინციპებს, სიბრძნე, სიმართლე და ძალა ერთმანეთის გარეშე არ არსებობს.
1.სიბრძნე თავისთავად ძალაა და ის რაც სიმართლე არ არის არ შეიძლება სიბრძნედ ჩაითვალოს.
2.სიმართლე ადამიანის გზის სწორი მიმართულება არის. სიბრძნის გარეშე სამრთლიანობის პრინციპი შეუძლებელია, ხოლო ამ მიმართულებით სიარულისთვის შინაგანი ძალა არის საჭირო,
3.ძალას კი ადამიანი სიბრძნის(ცოდნის) გარეშე ვერ აკრეფს, სიმართლის გარეშე კი ძლიერი ვერ ივლის წინ დიდი ხანი, რადგან ადამიანის მსოფლმეხედველობა სიმართლის გარეშე არ არის სრულყოფილი, წინააღმდეგობრივია. ძალა ერთობაშია, ერთობა კი ადამიანების შორის სამართლიანობის და სიბრძნის პრინციპებს ეფუძნება.
საბრძოლო თამაშობები საქრთველოში ძალიან ბევრი იყო და ისინი გამიზნული იყო იმისთვის, რომ
თამაშ-თამაშ ჩამოყალიბებულიყო სრულფასოვანი მებრძოლი, რომელიც თამაშების მეშვეობით შეიძენდა იმ უნარ-თვისებებს, რომლებიც საბრძოლო ხელოვნებაში იქნებოდა გამოსაყენებელი: დგომი, სისწრაფე, შეჯახებაში მდგრადობა, ყურადღება, მოსაზრება, ჯგუფური აზროვნება და ა.შ.,
ქართული საბრძოლო ხელოვნების შემადგენელი ნაწილები არიან:
თუშური ფარიკაობა
ხევსურული ფარიკაობა
ხანჯლაობა
შუბოსნობა
საბრძოლო ჭიდაობა
ცალხელა ჭიდაობა
მაჯურა ჭიდაობა
ჯოხით ბრძოლა
მათრახით ბრძოლა
ტაბარით ბრძოლა
და ა.შ.
ქართული საბრძოლო ხელოვნება დროთა განმავლობაში ხრიდოლთან ასოცირდა,მაგრამ მემგონი დღეს ქართული საბრძოლო ხელოვნების შესახებ უკვე ბევრმა ადამიანმა იცის და ამის საჭიროება აღარ არის, ჯობია ყველაფერს თავისი სახელი დაერქვას,
სამწუხაროდ ქართული საბრძოლო ხელოვნება რამდენიმე ჯგუფადაა დაყოფილი.

 

post-49-1158940850.jpg

 

planeta_footer_icon_ani.gif


legion.ge-82-1553250819.jpg


#4 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

.

.

.

.


legion.ge-82-1553250819.jpg


#5 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

ეს თემა ისტორიაში გადაიტანეთ ადმინებოოოოოო!


legion.ge-82-1553250819.jpg


#6 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

გადაიტანეეეეთ გრელანდია....


legion.ge-82-1553250819.jpg


#7 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
გუგა

გუგა

    დიდი მაგისტრი


  • Find Topics
  • ლეგიონერი
  • PipPipPipPipPipPipPipPipPipPipPipPip
  • 19370 პოსტი
  • მისამართი:Tbilisi, Petriashilis 13
  • წარმოშობა:guria

ისე რავარი სატარებელი იქნებოდა ეს ყველაფერი, საწყალი ცხენები..

ისტორია ამბობს ვახტანგ გორგასალი ერთ ბრძლოაში რამოდენი ცხენს იცვლიდაო. აშკარად მართალია :)



#8 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47671 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

დასტურ დასტურ


legion.ge-82-1553250819.jpg






0 წევრი ათვალიერებს ამ თემას

0 წევრი, 0 სტუმარი

0%
მზადდება მინიატურა
ატვირთვის შეწყვეტა

ატვირთული ვიდეოს ბმული ჩავსვათ პოსტში?