ქართული ცურვის ხერხები
აქ აღწერილ ცურვის სახეობათა ნაწილს ერთი შეხედვით პირდაპირი გამოყენებითი ღირებულება არ გააჩნია, მაგრამ უნდა გვახსოვდეს, რომ ისინი ხელს უწყობდა კუნთების ცალკეულ კომპლექსთა განვითარებას ისევე, როგორც შეზღუდული ჭიდაობები. ამავე დროს მოვარჯიშე იწვრთნებოდა საგანგებო შემთხვევისთვის (მაგ. ხელში დაჭრილი გაცურავდა გვერდულით, ხელშებორკილი – ირმულით და ა.შ.). იმერეთში (“უხელიას” სახელწოდებით) და ქართლში (“სარულის” სახელწოდებით) დღემდეა შემორჩენილი წყლიდან შვეულად ამოსვლაში გაჯიბრება. მაგარ ბიჭობად ბოქვენის გამოჩენა ითვლება.
XIX საუკუნეში მაშველი სადგურის მოცურავემ მემედ ბედიამ ბათუმიდან ფოთამდე წყლიდან ამოუსვლელად დაფარა 53 კილომეტრი, მაგრამ ეს ფაქტი მალე მიეცა დავიწყებას, ხოლო ფრანგი მიშელის მიერ 32 კილომეტრიანი ლა–მანშის გადაცურვის ცნობამ მსოფლიო მოიარა და დიდხანს იყო ფრანგთა სიამაყის საგანი. ეს ამბავი კიდევ ერთხელ შეგვახსენებს, რომ ნიჭსა და ცოდნას განსაკუთრებული მოვლა და ყურადღება ჭირდება, თუ გინდა რომ მიმდევარი გამოუჩნდეს და საყოველთაო პატივისცემისა და გაბაძვის საგნად იქცეს. დადებით მაგალითად კმარა, თუ რა წარმატებას მიაღწია ქართულმა საჭადრაკო სკოლამ ქალბატონი ნონას მიერ გაკვალული ბილიკით.
2002 წლის სექტემბერში ჰენრი კუპრაშვილმა ცურვის უძველესი კოლხური ხერხით, ხელფეხშეკრულმა გადასცურა დარდანელის სრუტე და, როგორც ჩანს, იგი ამ მიღწევაზე გაჩერებას არ აპირებს.
ქართული ცურვის ნაირსახეობები:
"ხელფეხშეკრული კოლხური"
სამხედრო-საწრთვნელი ყაიდა. ცურვის პროცესი იგივეა, რაც თავისუფალი კოლხურის დროს, მხოლოდ განსხვავება ისაა, რომ ტანზე მიჭერილი ხელები იდაყვის ზემოთ და მაჯებთან, ფეხები კი მუხლებთან და კოჭებთან ფართო ღვედებით შეკრულია (შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ავტომობილის მგზავრის უსაფრთხოების ქამრებისაგან დამზადებული ღვედები).
"აფხაზურა"
თავისუფალი კოლხურის პოზაში წყალში გვერდულად გაწოლილი, თავი შეტრიალებულია მარჯვენა მხრისკენ, ისე რომ სუნთქვის გასაადვილებლად სახე წყლის ზემოთ იყოს მოქცეული. მოძრაობები სრულდება თევზის კუდის მსგავსად (დელფინის კუდისაგან განსხვავებით) შეტყუპებული ფეხებით და მენჯ-წელით.
"ოკრიბულა"
თახვის პოზაში, ოღონდ ხელებია წინ გამართული, ხელის მტევნები ერთმანეთზეა დადებული წყლის ზემოთ ოდნავ წამოწეული თითებით. ამ მდგომარეობაში სრულდება თახვიას მოძრაობები.
"იბერიული"
ტანის მდგომარეობა - გაჭიმული ტანი თითქმის წყლის ზედაპირთანაა, გამართული ფეხები შეერთებულია ერთად, წინ გამართული ხელები, ხელის მტევნები ერთმანეთზეა დადებული წყლის ზემოთ ოდნავ წამოწეული თითებით, თავი ჩაშვებულია წყალში ხელებ შუა, სახით ქვევით. ასეთი მდგომარეობა შეესაბამება სრიალის მომენტს და პირობითად შეიძლება ჩაითვალოს საწყის მდგომარეობად. ამ მდგომარეობაში სრულდება თავისუფალი კოლხურის მოძრაობები (სუნთქვა, მენჯისა და შეტყუპებული, გამართული ფეხების მოძრაობები).
"თახვია"
თავისუფალი კოლხურის პოზაში წყალში ზურგზეა გაწოლილი. მოძრაობები სრულდება ძირითადად შეტყუპებული ფეხებით ქანქარისებურად ზევით-ქვევით, თითქოს ტერფებით მკვეთრად უნდა ამოარტყა ბურთს ქვემოდან.
"ხაშურული"
თავი, ტანი და ხელები თავისუფალი კოლხურის პოზაშია. სუნთქვა ხორციელდება, როგორც თავისუფალი კოლხურის ცურვის დროს. მხოლოდ ფეხებით სრულდება ინტენსიური მოძრაობა ბრასის წესით.
"ქიზიყური"
თავი, ტანი და ხელები თავისუფალი კოლხურის პოზაშია. სუნთქვა ხორციელდება, როგორც კროლით ისე თავისუფალი კოლხურით ცურვის დროს. მხოლოდ ფეხებით სრულდება ინტენსიური მოძრაობა კროლის წესით.
ბაყაყური – ბრასივით, ღვაჭიჭური, მაყაყურა
გვერდული – ცალხელია
გულაღური – ზურგული, პირაღმა, ზურგზე ცურვა
ირმული – პირდაღმა, ხელები ზურგზე
კამეჩური – მორევიდან გამოსაცური (ქიზიყ.)
კოლხური – ხელფეხშეკრული
მგზავრულა –
მკლავური – კროლივით
მხარული –
ოფოფური – პირდაღმა, ხელებშეკრული
პირშეღმა – დინების საპირისპიროდ
სარული – უხელია, შვეულად
ტივტივი –
ტივური –
ღვანღვალ
ღურჭუმელაი – ნელი ცურვა
– ყვინთვა, ყურვა
ყვინია – წყალქვეშა
ყურყუმელა – წყალში თავდაღმა ჩასვლა
ცორიალი – მჩატედ ცურვა
ცოკიალი – დაუყურავად ცურვა
ძაღლური –
წაკრია – მკლავურივით.
https://rec.st/fPqn
წყარო: alternativa.ge