Jump to content


ამ თემას აქვს 55 გამოხმაურება

#46 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47672 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria
 

ისტორიული ფაქტების მოძიება-დადგენა შრომატევადი და რთული საქმე რომ არის, არახალია. მით უმეტეს, თუ საქმე ეხება მეხუთე, გნებავთ, მეათე ან მეთხუთმეტე საუკუნეებს. დრო, საომარი მოქმედებებისგან დაკარგულ-განადგურებული არქივები, მემატიანეთა მიკერძოება და მრავალი სხვა დაბრკოლების გამო, ჭირს ამა თუ იმ მოვლენის რეალური სურათის გადმოცემა.
სულ რაღაც ასი წლის წინ მომხდარი ფაქტების აღდგენა თითქოს არ უნდა იყოს ძნელი, მაგრამ თურმე ასე არ ყოფილა: საბჭოთა კავშირში მოქმედი პოლიტიკის თანახმად, ნადგურდებოდა ისეთი საარქივო დოკუმენტები, რომლებში დაცული ინფორმაციაც სახელმწიფოს ინტერესებს ეწინააღმდეგებოდა.

 
 
 

ასეთთა კატეგორიაში მოხვდა 1918 წელს დამოუკიდებლობააღდგენილი საქართველოს მიერ მოწყობილი სამხედრო კამპანიებიც რუსეთის წინააღმდეგ.

lunxaz7xc7ywcpyvq6wb.jpg
 

ქართული კავალერია სოჭში 1918 წელს

 
 
 
 

საქართველოს ისტორიაში, ასე თუ ისე, მოიპოვება ცნობები გენერალ გიორგი მაზნიაშვილის წარმატებული ლაშქრობის თაობაზე აფხაზეთის მიმართულებით, როდესაც მან სოჭამდე მიაღწია. თუმცა, ყველაზე მასშტაბური ლაშქრობა, რომელიც ჩრდილოეთ კავკასიიდან დაიწყო და გენერალ რევაზ მუხრანბატონის მეთაურობით რუსეთის ცენტრში შეჭრა მოჰყვა, ისტორიის ფურცლებიდან დიდი ხანია ამოშლილია.

  • ვლადიმირ ულიანოვ-ლენინის ბრძანებით, საარქივო დოკუმენტები, მემუარები და პირადი წერილები, რომლებიც ამ სამხედრო კამპანიის მონაწილეებმა დატოვეს, პირწმინდად გაანადგურეს!

იგივე ბედი ეწია ვლადიკავკაზის, ყაზანის, დნეპროპეტროვსკისა და თბილისის არქივებში დაცულ მასალებსაც. ბოლშევიკები ყველანაირად ცდილობდნენ გაენადგურებინათ გენერალ რევაზ მუხრანბატონის მიმოწერა გიორგი მაზნიაშვილთან, ცნობები მისი და ნოე ჟორდანიას შეხვედრის შესახებ, გენერალ იგორ ხორთუმოვის მემუარები და საბოლოოდ ეს თითქმის შეძლეს კიდეც. მაგრამ ბოლო წლებში აქტიური კვლევითი მუშაობის შედეგად, საკმაოდ ბევრი მასალის მოგროვება მოხერხდა, რომლითაც შესაძლებელი გახდა ამ საომარი პერიპეტიების აღდგენა.

ბრესტის ზავის შემდეგ თურქეთის იმპერიამ დაიკავა ბათუმი და გურიაში შეჭრა სცადა, სადაც ისინი გენერალმა მაზნიაშვილმა შეაჩერა. ამავე დროს გენერალი რევაზ მუხრანბატონი სამაჩაბლოს ბოლშევიკებისგან გასაწმენდად და კვლავ საქართველოსთვის შემოერთებითვის იბრძოდა...

 
 
 
uyz9nocmty8ksavtzde2.jpg
 
ვინ იყო გენერალ-მაიორი რევაზ მუხრანბატონი, რომლის სახელის ისტორიიდან გაქრობასაც ასე ცდილობდნენ ბოლშევიკები?
 
Getty Images
 
 
 
 

ბაგრატიონთა ოჯახის მიერ ესპანეთსა და რუსეთში შემონახული მასალების მიხედვით, რევაზ მუხრანბატონი ერეკლე II-ის უკანონო ვაჟის შთამომავალია. იაპონიასთან ომის დროს უკვე პოლკოვნიკის, I მსოფლიო ომში კი გენერალ-მაიორის წოდება დაიმსახურა. 1918 წელს, საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ, რევაზ მუხრანბატონმა გენერლის წოდება ახლა უკვე საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მთავრობისაგან მიიღო. მალე მისი სამხედრო ნაწილები, რომლებიც ძირითადად კახეთში, ქიზიყში შეკრებილი მოხალისეებისაგან შედგებოდა, როკის უღელტეხილის გავლით, ჩრდილოეთ კავკასიაში გადავიდნენ და მტრის ტერიტორიაზე გადაიტანეს სამხედრო მოქმედებები.

გენერალი იგორ ხორთუმოვი თავის მემუარებში წერს:

 
 
 
 
 
Participantsay
qkotx7zkyhndkgzxl6fy.png
 

„15 სექტემბერს, ჩვენმა დაზვერვამ გენერალ დენიკინს შეატყობინა როკის უღელტეხილზე ქართული შენაერთების გადმოსვლის შესახებ, ფსკოვისა და სარატოვის IV და VII დივიზიები 17 სექტემბერს ვლადიკავკაზისაკენ გადავისროლეთ, რათა გენერალ დენიკინს თავდაცვითი ხაზი შეექმნა მათი შეტევის მოსაგერიებლად“.

 
 
 
 

როგორც საარქივო დოკუმენტებით ხდება ცნობილი, რევაზ მუხრანბატონს ანტონ დენიკინის შენაერთები დაუმარცხებია და გადამწყვეტ უპირატესობას დაუფლებია. განსაკუთრებით თავი გამოუჩენია ქიზიყელ მხედართა რაზმს და არტილერიის პოლკოვნიკ ლადო აფხაზს, რომელსაც „არტილერიის მექას“ ეძახდნენ.

რევაზ მუხრანბატონს წინსვლა განუგრძია და მცირემასშტაბიანი შეტაკებების შემდეგ ვლადიკავკაზი დაუკავებია. ვინაიდან ბოლშევიკთა სამხედრო ნაწილები ძირითადად ან „თეთრებს“ ებრძოდნენ, ან პოლონეთის მიმართულებაზე იყვნენ კონცენტრირებული, რევაზ მუხრანბატონის არმიას განსაკუთრებული წინააღმდეგობა აღარ შეხვედრია.

ვოლგოგრადის აღების შემდეგ ის ვორონეჟისკენ დაძრულა და 1918 წლის 5 ოქტომბერს მიუღწევია იქამდე. ამის შესახებ ცნობას კვლავ იგორ ხორთუმოვის მემუარებიდან ვიგებთ, რომლისთვისაც რუსეთის ხელისუფლებას დაუვალებია, რიაზანის მიდამოებში გადაეჭრა გზა მოსკოვისაკენ მიმავალი ქართული სამხედრო ნაწილებისათვის.

 
 
 
jyz1snjagsn9y5u5zsnz.jpg
 

ქართველ კავალერისტთა შეტევა დუტუ აფხაზის მეთაურობით

 
 
 
 

იგორ ხორთუმოვი წარმოშობით სომეხი იყო, ცნობილი გვარის შვილი. სამხედრო განათლება მიღებული ჰქონდა რუსეთსა და საფრანგეთში, ამიტომ არმიაში ხუმრობით „მსუქან ნაპოლეონს" ეძახდნენ. ხორთუმოვი წარმატებულ გენერლად და ერთადერთ რეალურ სამხედრო ძალად მიიჩნეოდა, ვისაც შეეძლო რევაზ მუხრანბატონის არმია შეეჩერებინა თავისი IV არმიითა 10 საბრძოლო ტანკით.

შეტაკება რიაზანის მახლობლად, მდინარე ოკასთან, მოსკოვიდან 180 კილომეტრის დაშორებით მომხდარა. ბრძოლის წინ გენერალ იგორ ხორთუმოვს ვაჟისთვის წერილი მიუწერია, რომელიც კალუგის ოლქის სახელმწიფო არქივს შემორჩა (Дела генерала Игоря Хортумова, Государственный архив Калужской области, N16):

 
 
 
tj5giqjn0pp4ymqyrxom.png
 
„არტურ, ხვალ დილით დიდი ბრძოლა დაიწყება, IV არმია პოზიციებზეა განლაგებული და ველოდებით გენერალ მუხრანბატონის შემოტევას. გამარჯვების შემდეგ, ერთ კვირაში მოსკოვში ჩამოდი და მეც იქ ვიქნები“.
 
 
 
 
 
 

1918 წლის 16 ოქტომბერს, გამთენიის 5 საათზე, ხორთუმოვის არტილერიამ ცეცხლი გაუხსნა მუხრანბატონის არმიის მარცხენა ფლანგს. რევაზ მუხრანბატონმა ჯარის დიდი ნაწილი და ქიზიყელთა ცხენოსანი რაზმები ცენტრში განალაგა, პოლკოვნიკ ლადო აფხაზს ხორთუმოვის არტილერიისთვის საპასუხო ცეცხლის გახსნა უბრძანა, თავად კი ბრძოლის წინა ხაზზე გაიჭრა ცხენზე ამხედრებული — თავზე მეფე ერეკლე II-ის ქუდით!  

მეომრების გასამხნევებლად უკეთესი ხერხის მოფიქრება შეუძლებელი იყო. მეფე ერეკლეს საყვარელმა ქიზიყელებმა ლამის დაიჯერეს, რომ წინ პატარა კახი მიუძღოდათ და გულმოცემულები ცენტრში შეიჭრნენ, დაარტყეს და გადაუარეს მტრის სანგრებს. მალე ბრძოლის ყველა უბანზე შეტაკება IV არმიის მარცხით დასრულდა, ხოლო გენერალი იგორ ხორთუმოვი, რომელიც გაქცევას ლამობდა, ტყვედ ჩავარდა. თუმცა მანამ მოასწრო და პოლკოვნიკ ლადო აფხაზის ვაჟი, ქიზიყელთა კავალერიის მაიორი დუტუ აფხაზი მოკლა შაშხანით, რომელიც წინა რიგებში იბრძოდა.  

 
 
 
 
რევაზ მუხრანბატონმა რიაზანის თავზე თავისი დროშა — წითელ ფონზე გამოსახული ერეკლე II აღმართა, ლადო აფხაზმა კი სასტიკად დასაჯა შვილის მკვლელი და ქართველთ მოძულე ხორთუმოვი: ზარბაზნის ლულაზე მიაბა, პირი კავკასიონისკენ უყო და გაისროლა...
 
 
 
 
 
 

მოსკოვისაკენ გზა ხსნილი იყო!

რევაზ მუხრანბატონი, თავისი ორი დივიზიით (ძირითადი ჯარი ცარიცინთან დაბანაკდა), რამდენიმე ათასი ტყვითა და 72 ქვემეხით მოსკოვისკენ დაიძრა, იქ აპირებდა გამარჯვების აღლუმის გამართვას. ბოლშევიკებმა სმოლენსკისკენ დაიხიეს, ქართული არმიის შესვლის მოლოდინში მოსკოვი მოსახლეობისგან დაიცალა...

მაგრამ ცარიცინში მოულოდნელად ჩავიდა ნოე ჟორდანია, დამოუკიდებელი საქართველოს მთავრობის თავმჯდომარე, და მუხრანბატონს კატეგორიულად მოსთხოვა, უკან დაეხია, ანუ ჯარი საქართველოში დაებრუნებინა. არგუმენტი კი ასეთი ჰქონდა: რუსეთის ამ ტერიტორიის შენარჩუნების ძალა ჩვენ არ გაგვაჩნია და გვიჯობს, საკუთარ ქვეყანას მივხედოთო.

შესაძლოა, ეს არგუმენტი საკმაოდ მყარიც იყო, მაგრამ, სავარაუდოდ, ჟორდანიასა და ზოგადად იმ დროის ხელისუფალთ, უფრო მუხრანბატონის პოპულარობისა და მისი მონარქისტული ამბიციებისა შეეშინდათ, ემანდ, ერეკლეს შთამომავალმა მეფობა არ მოინდომოსო.

ასე დასრულდა ქართველთა პირველი და უკანასკნელი ლაშქრობა ბოლშევიკური რუსეთის ტერიტორიაზე. რაც შემდეგ მოხდა, ყველასთვის ცნობილია. 1921 წელს საქართველოს გასაბჭოებამ კარგა ხნით დაგვაკარგინა დამოუკიდებლობაზე ფიქრის უფლებაც კი.

რაც შეეხება გენერალ რევაზ მუხრანბატონს, ცნობილია, რომ სამხედრო სამსახურისთვის თავი დაუნებებია, მაგრამ მისი შემდგომი ბედი, როგორც უკვე მოგახსენეთ, საგულდაგულოდაა წაშლილი ისტორიიდან. 


legion.ge-82-1553250819.jpg


#47 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47672 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

https://m.sputnik-ge...Nm_-vY-dvLS2DVQ


legion.ge-82-1553250819.jpg


#48 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
mtiuli_1

mtiuli_1

    დიდი მაგისტრი


  • Find Topics
  • ლეგიონერი
  • PipPipPipPipPipPipPipPipPipPipPip
  • 3647 პოსტი
  • მისამართი:თბილისი
  • წარმოშობა:გუდამაყარი
საქართველოს ისტორიაში, თუ რომელიმე მეფეს ყველაზე დიდი წვლილი მიუძღვის ჩვენი ერის დღემდე მოტანაში, ეს სვიმონ დიდია. მეფე, რომელმაც არიცოდა რას ნიშნავდა სხვა სატკივარი, გარდა საკუთარი ქვეყნისა, სწორედ მისი დამსახურებაა, რომ იმ უმძიმეს სიტუაციაში, როდესაც ორი უდიდესი მონსტრი ირანი და ოსმალეთი საქართველოს წინააღმდეგ უდიდეს ომებს აწარმოებდნენ. თითქოს გამოუვალ მდგომარეობაში მყოფ საქართველოს, რომელიც მთლიანად მოქცეულიყო ისლამურ რკალში და სრულიად მოწყვეტოდა ევროპის ქრისტიანულ ნაწილს, ხსნა არსად ჰქონდა, მაგრამ, რაც მამა შვილმა ლუარსაბ პირველმა და სვიმონ პირველმა ბაგრატიონებმა შეძლეს ნამდვილად სასწაულია, იმ რესურსების პირობებში, რომელიც მაშინ მრავალ ომგადატანილ ქართლში იყო, ასევე ამას ემატებოდა მრავალი ქართველი, რომელსაც ქვეყანა ოსმალურ ჩალმასა და ირანულ ხალიჩებზე გაეყიდათ.. მეფის ყველაზე დიდი მოღალატე მისი ძმა დავითი (დაუთ ხანი) გამოდგა, რომელმაც ისლამი მიიღო და შაჰის პირად მონად იქცა. სვიმონი, მაშინვე როგორც ტახტზე ადის 1556 წელს, იწყებს შეურიგებელ ბრძოლას სპარსეთის წინააღმდეგ. მისი მთავარსარდლობით, ქართულმა არმიამ მრავალი გამარჯვება მოიპოვა და მიუხედავად ციხედიდის ბრძოლაში ტრაგიკული დამარცხებისა, როგორც ყოველთვის, სვიმონს არასდროს შეუწყვეტია ბრძოლა და მას შემდეგ ზედიზედ რამდენიმე ომში დაამარცხა ირანული ურდოები. 1569 წელს ცნობილ ფარცხისის ბრძოლაში მეფე ქართველი აზნაურის ღალატის წყალობით ტყვედ ჩავარდა და 1578 წლამდე ასასინთა ისტორიულ დედაქალაქ ალამუტის ციხეში იყო გამომწყვდეული. 1578 წლიდან უკვე იგი იწყებს 20 წლიან ომს სამ კონტინენტზე გადაჭიმულ, ოსმალთა იმპერიის წინააღმდეგ და როგორც მრავალჯერ აღგვინიშნავს აქაც უდიდეს წარმატებებს აღწევს და ზედიზედ ამარცხებს სულტნის მიერ გამოგზავნილ ახალ ახალ სერასქირებს, სინან ფაშას, რეზვან ფაშას თუ ლალა ფაშას.. 1599 წელს მეფე უთანასწორო ბრძოლაში ტყვედ ჩავარდა, რის შემდეგაც დიდხანს აღარ უცოცხლია და მალევე გარდაიცვალა. ასე დასრულდა გმირის, გმირული მეფობა, გმირის რომლის ხმალსაც ნახევარი საუკუნის განმავლობაში შიშით უყურებდნენ თურქები და ირანელები, მეფის, რომელიც მთელი თავისი ცხოვრება ებრძოდა მედროვე ქართველ დიდებულებს და მეფის, რომელმაც პირდაპირი მნიშვნელობითაც თავისი მხრებით მოიტანა საქართველო ჩვენამდე..
(Francesco Matteotti)

#49 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47672 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria
28378623_1619641454785283_35451376662916
საქართველოს ისტორია / History of Georgia
წმინდა თურქებისაგან გორი, ლორე და მრავალი სხვა ტერიტორია. მეფეს მიზნად თბილისის აღებაც დაუსახია და მისკენ მისასვლელი ყველა გზა გადაუკეტავს. პანიკაში ჩავარდა თბილისის ოსმალური გარნიზონი და დახმარება სთხოვეს ლალა-ფაშას. მანაც არ დააყოვნა და ოციათასიანი არმია გამოგზავნა ჰასან-ფაშას სარდლობით.. სვიმონმა ლაშქარი დმანისის ხეობაში ჩაიყვანა და იქ დაელოდა მტერს. ფაშაც მოახლოვდა თავისი მხედრობით და როცა თითქმის მთლიანად ჩაეტივნენ ოსმალები ხაფანგში, მეფემ მახვილი იხადა და იერიში ბრძანა. მრავალი თურქი შეაკვდა იმ ხევში ქართველებს, ჰასან-ფაშამ არმიის ნაწილით შეასწრო თბილისში. სულზე მიუსწრო მაშინ ჰასანმა გარნიზონს, ქალაქში 3000 მეომარი დატოვა, სურსათიც შეიტანა და დანარჩენი ჯარებით ქალაქიდან გამოვიდა. ფრთხილად მოდიოდნენ ოსმალები, ყოველ ხევში სვიმონი და "მისი გურჯები" ელანდებოდათ. შიშმაც გაამართლა, მეფე კვლავ დმანისის ხეობაში ჩასაფრებული თავისი ჯარით! მაგრამ ჰასან-ფაშამ მოახერხა, გვერდი აუარა ქართველებს და სამშვიდობოს გაიყვანა არმია. გაშლილ ველზე მიდიოდნენ ისინი და თითქოს ჩასაფრების საშიშროებაც არსაიდან მოელოდათ, როდესაც მთაზე ამხედრებული ქართველთა მეფე გამოჩნდა!
"დელი სვიმონ!"
"დელი, გიჟი! გადარეული!_აღრიალდა თურქთა ლაშქარი.
გმირი მეფე მოუძღოდა მისებრ "გადარეულ გურჯთა" მხედრობას. ჰასან-ფაშამაც ჩამოუქროლა ზარდაცემულ არმიას, მაგრამ ელვასავით მოიჭრნენ ქართველები და "მიეტევნენ, ვითარცა ჩქაფის წვიმა და სეტყვის ღვარნი მთისაგან.. გააპეს რაზმი ოსმალთა და გარდმოყარეს მრავალნი და გაიარეს შიგა".. თითო ქართველმა მეომარმა ოთხი-ხუთი თურქი მოკლაო გადმოგვცემს ფარსადან გორგიჯანიძე..
(Francesco Matteotti)
 

legion.ge-82-1553250819.jpg


#50 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47672 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria
Dimitri Shapakidze-მ და საქართველოს ისტორია /History of Georgia-მ გააზიარა ფოტო.
18838792_1462668113785216_86027168670992
საქართველოს ისტორია /History of Georgia

1904 წელს როდესაც პორტ-არტურში იაპონელებმა რუსები დაამარცხეს იაპონელთა მეწინავე რაზმს ძიუდოისტთა სკოლის მოწაფეები შეადგენდნენ რომელთაც ძიუდოს დამაარსებლის ძიგარო კანოს მოწაფე გენერალი ჰეიჰატირო ტოგო ხელმძღვანელობდა. გენერალმა გადაწყვიტა შეჯიბრი ჩაეტარებინა ჭიდაობაში იაპონელებსა და რუსებს შორის მისი რაზმის წევრებმა ყველა რუსი უპრობლემოდ დაამარცხეს . რუსთა ნაწილში ხაბაზად მსახურობდა რაჭველი კეჭოუკა (სპირიდონ) გოცირიძე რომელიც ძალით წაეყვანათ ომში და რაჭაში ცნობილ მოჭიდავედ ითვლებოდა .
"თონეში მყოფმა და პურის ცხობაში გართულმა კეჭოუკა გოცირიძემაც გამოიხედა იქითკენ, საითაც ჯარისკაცებს წრე შეეკრათ და ჭიდაობდნენ. ჭიდაობამ დააინტერესა და "წერეთელმა დაგვიბარას" ღიღინით დაიძრა, თუმცა ახლოს როცა მივიდა, დაღონდა: "ქვე გოუთავებიათ უკვეო".

ის-ის იყო, უკან გაბრუნება დააპირა, რომ ჰეიჰატირო ტოგომაც მოჰკრა თვალი და რუსებს შეეკითხა, ეს გოლიათი ვინღაა, ერთი აქეთ უხმეთო. გოლიათი კი არის, მაგრამ ისეთი კაცია, თოფი ვერაფრით ავაღებინეთ ხელში, ხაბაზიაო - უპასუხეს.

ჰეიჰატირო ტოგო თავად მივიდა კეჭოუკასთან, თარჯიმნის პირით ჰკითხა, ჭიდაობა თუ იციო და დადებითი პასუხი რომ მიიღო, თავის ყველაზე ძლიერ ჯარისკაცზე მიუთითა - აბა, თუ წააქცევო.

ზანტად შემოვიდა წრეში ქართველი ხაბაზი, ახედ-დახედა იაპონელს, დაეჭიდა, მოსდო მოგვერდი და ზღართანი გაადენინა მიწაზე. წამოხტა იაპონელი: ეგ როგორ მოხდა, რომ ვიღაც რუსმა წამაქციაო და ხელმეორედ დაჭიდება მოითხოვა. გამოდი წრიდანო - თვალები გადაუბრიალა ჰეიჰატირო ტოგომ და მის მაგივრად წრეში ვინმე ვაკაბაიაში ტარო შეაგდო. ეს ტარო მოგვიანებით ძიუდოს ცნობილი ოსტატი გახდა და ამერიკაში კოდოკანის პირველი ფილიალიც მან გახსნა ლოს-ანჯელესში.

ვაკაბაიაში ტარო თავგანწირვით ეძგერა კეჭოუკას და კისრულით წამოღება დაუპირა, მაგრამ ქართველმა კონტრილეთით აიცილა თავიდან შერცხვენა. მერე კი ისეთი ილეთი ჩაუტარა, თვით ძიგორო კანოსაც რომ არ სმენოდა და, გაოცებული ტარო ისე აღმოჩნდა მიწაზე, ვერაფერსაც ვერ მიხვდა. რაღა უნდა ექნა? წამოდგა და გენერალს თვალიც ვერ გაუსწორა, ისე შეერია მაყურებლებს.

კეჭოუკამ ამის შემდეგ კიდევ ერთი იაპონელი წააქცია და სამუდამოდ მოიგო ჰეიჰატირო ტოგოს გული - იაპონელი გენერალი ბევრს ეხვეწა და ემუდარა: რატომ უნდა დაბრუნდე რუსეთში, ჩამოდი ტოკიოში, კოდოკანში სასურველი პედაგოგი და სტუმარი იქნებიო, მაგრამ ვერაფრით დაითანხმა: რას ბრძანებთ, მე რუსეთში კი არა, საქართველოში ვბრუნდები, იქაა ჩემი სამშობლოო, იმეორებდა მთასავით ხაბაზი.

ჰოდა, სამშობლოში დაბრუნდა, მშობლიურ სოფელში და იქვე გალია სიცოცხლე ბედნიერად, შვილიშვილებისა და თანასოფლელთა შვილებისგან "სპირიდონ ბაბუად" წოდებულმა კეჭოუკამ.

ჰეიჰატირო ტოგომ კი 1933 წელს, მემუარებში დაწერა: "1904 წელს, პორტ-არტურში მე პირადად ვიხილე კავკასიელი მებრძოლის საოცარი ილეთები და გამარჯვებისთვის ესოდენ საჭირო, მედგარი სიჯიუტე"...

https://www.facebook...?type=3


legion.ge-82-1553250819.jpg


#51 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
_alex_

_alex_

    მაგისტრი


  • Find Topics
  • პრეტორიანელი
  • 2833 პოსტი
  • მისამართი:თბილისი
  • წარმოშობა:თბილისი

ზანტად შემოვიდა წრეში ქართველი ხაბაზი, ახედ-დახედა იაპონელს, დაეჭიდა, მოსდო მოგვერდი და ზღართანი გაადენინა მიწაზე

:0024: ამ პატიოსანმა რაჭველმა კაცმა თოფი არ იცოდა თორე, ჭიდაობა რა პრობლემა იყო მისთვის :DDD



#52 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47672 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

საიდან მოდის თუ იცით გამოთქმა -წყალი შეუყენესო.

 

 

242399118.jpgfbimages.png

ვანო სულორი

1795 წელს აღა მაჰმად ხანის საქართველოში ლაშქრობა და თბილისის აოხრება სპარსელთათვის სასურველი შედეგის მომტანი არ ყოფილა. ირანის შაჰის ლაშქრობის შემდეგ კიდევ უფრო ინტენსიური გახდა რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობები.

1795 წლის დეკემბერში თბილისში რუსული ლეგიონი შემოვიდა. 1796 წლის გაზაფხულზე, თბილისის აოხრების გამო, რუსეთმა ირანს ომი გამოუცხადა. 13-ათასიანმა რუსულმა კორპუსმა დაუბრკოლებლად გაიარა დერბენტი, აიღო ყუბა, ბაქო, შემახა და მტკვრისა და არაგვის შესართავთან დაბანაკდა. მანამდე ერეკლემ სპარსელთა ყურმოჭრილი ყმის — ჯავად ხანის დასასჯელად განჯა დალაშქრა. 

 

ბუნებრივია, ამან ძალიან გააშმაგა ირანის მეფე და ურჩი ერეკლეს დასჯა გადაწყვიტა. თუმცა რუსებთან ბრძოლაში მარცხი იგემა და იძულებული გახდა, შურისძიებაზე დრობით აეღო ხელი და ეს საქმე ხელსაყრელი ვითარების დადგომამდე გადაედო.  

ხელსაყრელი დროც მალე დადგა. 1796 წლის 6 ნოემბერს რუსეთის იმპერატრიცა ეკატერინე მეორე გარდაიცვალა. ტახტზე ასულმა პავლე პირველმა, დედისადმი დაუძლეველი სიძულვილის გამო, ეკატერინეს მიერ გატარებული პოლიტიკის საწინააღმდეგო ნაბიჯები გადადგა: შეწყვიტა ომი ირანთან და მდინარე არაქსის პირას დაბანაკებული რუსული სამხედრო შენაერთი უკან, რუსეთში გაიწვია.

სამწუხაროდ, საქართველო ისევ მარტო აღმოჩნდა გავეშებული სპარსელების წინააღმდეგ. რუსებთან დამარცხებებმა ირანელთა თვალში საჭურისი შაჰის ისედაც შელახული ავტორიტეტი მთლად გააცამტვერა. მას რამდენიმე ვასალი განუდგა, მათ შორის ყარაბაღის ხანიც. ამიტომ შესუსტებული ძალაუფლების განსამტკიცებლად მაჰმად ხანი რუსული გარნიზონის გასვლისთანავე დაუყონებლივ შეუდგა საქართველოში ლაშქრობისათვის სამზადისს.

ირანის შაჰმა ელჩის ხელით ფირმანი გაუგზავნა ერეკლეს. ის არწმუნებდა ქართლ-კახეთის მეფეს: რუსები მე გავაქციე, მათთან ურთიერთობაზე ხელი აიღე, შენ ირანში დიდი სახელი გაქვს და მოდი და შევრიგდეთო. 

 

გაბრაზებულმა თბილისელებმა სპარსელი დიპლომატი კინაღამ შუაზე გაგლიჯეს. რა თქმა უნდა, ირანის შაჰს შერიგებაზე ცივი ური შეუთვალეს და ომიც გარდაუვალი გახდა.

1797 წლის ივნისის დასაწყისში საქართველოსკენ დაძრული ურდო ყარაბაღში დაბანაკდა. მაჰმად ხანს გადაწყვეტილი ჰქონდა, ჩვენი ქვეყანა მაჰმადიანურ სახანოდ ექცია, მაგრამ მოულოდნელად ყველაფერი შეიცვალა — 8 ივნისს აღა მაჰმად ხანი სიცოცხლეს გამოასალმეს. ყარაბაღში, ქალაქ შუშაში მისულ ირანის შაჰს ყარაბაღის ხანის სასახლეში ყელი გამოჭრა მისმა მსახურმა სადიხამ.

ქართული ისტორიული წყაროების ცნობით, ამ დროისათვის ირანის შაჰის კარზე ჯამბაზად იყო გამაჰმადიანებული ქართველი ვინმე სადიხა. იგი მცხეთელი ყოფილა და ნათლობის სახელი ანდრია რქმევია.

ყარაბაღში დაბანაკებული ჯარის გასართობად გამართული ზეიმის დროს მოთამაშე ჯამბაზი თურმე აღა მაჰმად ხანს მიუახლოვდა და ყურში რაღაც ჩასჩურჩულა. განრისხებულ შაჰს მისი შეპყრობა, დილისთვის კი სიკვდილით დასჯა უბრძანებია. 

სადიხა შუაღამისას საპყრობილიდან გაიპარა, შაჰის კარავში შეაღწია, დანით განგმირა იგი და უმალ საქართველოს მოაშურა. მტრის ჯარი კი დაიშალა.

ასე გადაურჩა აღა მაჰმად ხანის რისხვას მაშინ ქართველთა სამეფო. 

 

სხვა წყაროების თანახმად, სადიხას სულ სხვა მიზეზით გამოუტანეს სასიკვდილო განაჩენი და ეს მიზეზი ასეთი იყო:  

პარასკევი დღე თენდებოდა. შაჰმა ბრძანება გასცა, სალოცავად ხალიჩა გაეშალათ და წყალი მიერთმიათ. სადიხამ ხალიჩა გაშალა, ვერცხლის სურით წყალი და ტაშტი მიიტანა. მაჰმად ხანმა ხელ-ფეხი განიბანა და ლოცვა დაიწყო. სადიხას ტაშტის აღება სურდა და ამ დროს წყალი დაეღვარა. მაჰმად ხანს ეს წყალი მუხლებქვეშ შეუდგა, მაგრამ სანამ ლოცვა არ გაათავა, სიბრაზე დაიცხრო და ხმა არ ამოუღია. დაასრულა თუ არა ლოცვა, მცველებს მისთვის მეორე დილით თავის მოკვეთა უბრძანა.

მსახურს შირვანის ხანი გამოესარჩლა, მაგრამ მძვინვარე საჭურისი შეუვალი გახლდათ. ზაქარია ჭიჭინაძე ასე გადმოგვცემს აღა მაჰმად ხანის სიტყვებს:

„არა, ეს არ შეიძლება. მე მასზე გაჯავრებული ვარ. იგი გიაურია, გულით ქართველია, ჩემი ლოცვის დროს განგებ დაღვარა წყალი. მისი პატივი არ შეიძლება. ხვალ პარასკევია. გათავდება თუ არა ჩვენი ლოცვა, მაშინათვე სადიხას და მის ამხანაგს თავები მოეკვეთებათ...“  

და შაქ-შირვანის ხანმა მეტი ვეღარა შეჰბედა რა სისხლისმსმელ ტირანს.

იმ ღამით სადიხამ და მეორე მსახურმა მოახერხეს, მცველებს გაპარვოდნენ, შეეღწიათ შაჰის საძინებელში და მძინარე მაჰმად ხანისთვის ხმლის ერთი დარტყმით წაეგდებინებინათ თავი.

სამწუხაროდ, სადიხაზე ძალიან მწირი ინფორმაცია მოგვეპოვება და რომელი ვერსიაა ნამდვილი, ამის დაბეჯითებით თქმა ძნელია. 

 

სხვათა შორის, არსებობს ვერსია, რომ ერეკლე მეფეს სადიხა ირანის კარზე მზვერავად ჰყავდა მივლენილი. ჯამბაზობა და მაჰმადიანობა დიდებულებთან დასაახლოებელი ხერხი იყო.  

მისი არც გვარი იცის ვინმემ და არც წარმომავლობა. ცნობილია მხოლოდ ის, რომ 1795 წელს სპარსელებმა თბილისის დამხობის შემდეგ მცხეთა და მისი მახლობელი სოფლები აიკლეს. მრავალი ტყვე ჩაიგდეს ხელთ. მათ შორის იყო თვალტანადი, ლამაზი შესახედაობის, მცხეთელი გლეხის შვილი, სახელად ანდრია — ძლიერი ყმაწვილი და თავის ტოლ-ამხანაგებში განთქმული მოჭიდავე. ანდრიას სვეტიცხოვლის საკათედრო ტაძართან არსებულ სასწავლებელში მიეღო განათლება.   

ტყვეობაში მყოფი გაამუსლიმანეს, სადიხა დაარქვეს და შაჰის სასახლის კარზე დაიტოვეს. ანდრიამ მცირე დროში შეისწავლა სპარსული ენა და შაჰის ნდობა მოიპოვა. ყარაბაღამდე მაჰმად ხანს მის ერთგულებაში ეჭვი არ შეპარვია.  

სადიხას მიერ აღა მაჰმად ხანის მოკვდინებამ საქართველო უდიდესი კატასტროფისაგან იხსნა. შაჰის მკვლელობა პირველად შირვანის ხანმა შეიტყო, მკვლელებს ტანსაცმელი გამოაცვლევინა, ფული მისცა და ბანაკიდან გააპარა. 

 

ამ მოულოდნელმა ამბავმა ხანებს თავზარი დასცა, უმთავარსარდლოდ დარჩენილი ჯარი პანიკას მიეცა. მათ დაიტაცეს მოკლული შაჰის ქონება, აიშალნენ და ბანაკი დატოვეს. ხანებმა თავთავიანთ მამულებს მიაშურეს და ახალი შაჰის ტახტზე ასვლამდე საკუთარ სამფლობელოებში გამაგრდნენ.

სპარსელების მიერ სამშობლოდან გაგდებული ყარაბაღის ხანის ძმისწულმა მამად−ბეგმა საჭურისი შაჰის მოკვეთილი თავი იბრეიმ ხანს გაუგზავნა ლეკეთში. იბრეიმ ხანმა საძულველი შაჰის თავი მიწაზე ათრია და აგორა. ლეკებმა არ მოუწონეს ხანს ასეთი საქციელი, თავი წაართვეს და ზაქათალის მეჩეთში დაფლეს.

ქართლში დაბრუნებული სადიხა მამაპაპისეულ სარწმუნოებას დაუბრუნდა, ბერად შედგა და ანტონ კათალიკოსმა ის იოანე ნათლისმცემლის ეკლესიაში გაამწესა. ანდრიას დიდხანს აღარ უცოცხლია და 1800 წლის ზაფხულში აღესრულა.

ზაქარია ჭიჭინაძე დაახლოებით ერთი საუკუნის წინ წერდა:  

„ყოველთვის ასე იყო ჩვენს ისტორიაში — თითო სადიხა ყოველთვის გამოგვიჩნდებოდა ხოლმე გაჭირვებისას. თუმცა სადიხა და სადიხები აღარავის ახსოვს, სამაგიეროდ სამშობლოს გაყიდვით განდიდებულ−გამდიდრებულნი არიან დიდ პატივში“.

ნამდილად ასეა. ამ ქართველმა პირსისხლიანი მტარვალისგან იხსნა ქვეყანა, მაგრამ მემატიანეთა ფოლიანტებში მასზე ორიოდ ფრაზას თუ ამოვიკითხავთ მხოლოდ...

 

Read more: https://sputnik-geor...ani-sadixa.html


ჩამსწორებელი babu, 24 July 2019 - 08:33 AM.

legion.ge-82-1553250819.jpg


#53 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47672 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria
ველური დივიზიის უცვლელი მეთაური-გიორგი მერჩულე. რომელიც ჩრდილოკავკასიურ"ველურ დივიზიას"(ინგუშურ) მეთაურობდა, დიდი პატივისცემით სარგებლობდა თავის ხეკქვეითებში და ამის შედეგი იყო რომ იმპერატორმა იგი უცვლელად დატოვა ამ თანამდებობაზე ვიდრე პენსიაზე გასვლა არ მოუწია.

legion.ge-82-1553250819.jpg


#54 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
გიორგი ლომთაძე

გიორგი ლომთაძე

    კონსული


  • Find Topics
  • პრეტორიანელი
  • 6397 პოსტი
  • მისამართი:თბილისი, ნაფარეულის 9
  • წარმოშობა:რაჭველი

ექვთიმე ღვთის კაცი! 

 

https://www.youtube....index=2&t=1278s



#55 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47672 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria

წარმოუდგენლად დიდი ღვაწლი დასდო ქართულ ისტორიას, კულტურას. შიმშილით კვდებოდა ადამიანი, თხას წველიდა რომ რძე დაელია . ეს იყო მისი ყოველდღიური ულუფა. ფილტვების ჭლექით დაავადდა და ქართულ საგანძურს თეთრი არ მოაკლო და შთამომავლობას შემოუნახა. შეუფასებელია ამ ადამიანის ღვაწლი.


legion.ge-82-1553250819.jpg


#56 Share   გადავიდეთ ამ პოსტის ბმულზე
babu

babu

    უხუცესი ლეგიონერი


  • Find Topics
  • გამგეობის წევრი
  • 47672 პოსტი
  • მისამართი:tbilisi
  • წარმოშობა:guria
 
 
 
38506626_2143622935891072_65590860250779
მატიანე
კვლავ აღადგენდა ასი წლის მანძილზე ნანგრევ-ნაოხარ ქალაქებს, სოფლებს, სავანეებს, ტაძრებს, სალოცავებს, არხებს, გზებსა და ხიდებს. მან განაახლა საქცეული და შერყვნილი ტაძრები - დადაბნისა, ფიტარეთისა, წუღრუღაშენისა, კაზრეთისა და დმანისისა.
1334 წელს გიორგიმ ტფილისის ტახტს შემოუერთა მესხეთი - მისი დედულეთი, შემოიმტკიცა სომხეთი, რანი, მოვაკანი და დაღესტანი. დახარკა შირვანი და ისევ აღმარა ქართული სამანი კასპიის ზღვაზე, ქალაქ დარუბანდს.
მაშ, გიორგი ბრწყინვალემ, ვითარცა აღმაშენებლმან, ვლავ აღადგინა კავკასიელთა იმპერია -''ნიკოფსიით დარუბანდამდე''.
ლევან სანიკიძე

legion.ge-82-1553250819.jpg






0 წევრი ათვალიერებს ამ თემას

0 წევრი, 0 სტუმარი

0%
მზადდება მინიატურა
ატვირთვის შეწყვეტა

ატვირთული ვიდეოს ბმული ჩავსვათ პოსტში?