მეგალითები (მეგა... "დიდი" და ...ლითი "ქვა"), უზარმაზარი, დაუმუშავებელი და დამუშავებული ქვის ლოდებისაგან აღმართული ნაგებობა. საქართველოში მათ გმირთ ნაკვეთებს, დევთა ნასახლარებსა და ქვაკაცებს უწოდებდნენ. მეგალითური კულტურის დამახასიათებელი ძეგლები: დოლმენი, მენჰირი, კრომლეხი, ქვაყუთები, დახურული კორიდორები. მეგალითები გავრცელებულია მთელს მსოფლიოში, უმთავრესად ზღვისპირა რაიონებში, გარდა ავსტრალიისა. მეგალითები ევროპაში ძირითადად თარიღდება ენეოლითისა და ბრინჯაოს ხანით (ძვ.წ. III-II ათასწლეული). ინგლისის მეგალითები განეკუთვნება ნეოლითის ხანას. მეგალითების დანიშნულება ყოველთვის არ არის გარკვეული. უმთავრესად ისინი სამარხებია ან დაკრძალვის კულტს უკავშირდება. როგორც ჩანს, მეგალითები სათემო ნაგებობებია. პირველყოფილი ტექნიკის პირობებში მათი აღმართვა რთული იყო და მრავალი მუშახელი სჭირდებოდა.
https://ka.wikipedia.org/wiki/
მელიქსეთ-ბეგი ლ., მეგალითური კულტურა საქართველოში, თბ., 1938
თრიალეთის მეგალითები
- გოხნარის მეგალითები
- ავრანლოს მეგალითები
- ჩხიკვთას მეგალითური ციხე
- ბეშთაშენის ციხე
- ნარდევანის ციკლოპური ციხე
- სანთას მეგალითური ციხე
- გუმბათის ციხე - გალავანის ნანგრევები
- ოზნის მეგალითური ციხე
- წყურვეთი (საღირეთი)
- თეჯისის (ჩოლაყის) მეგალითები
- მამულო - პანტიანის მეგალითები
ჯავახეთის მეგალითები
- აბულის ციხე
- შაორის ციხე
- ტაბაწყურის მეგალითი
- მეგალითები ფოკაში
- ყაურმას "ყალა"
- ბუღდაშენის ნაციხარი
- ხანჩალის (ხვანჩალის) მეგალითები
- მადატაფას მეგალითები
- საროს მეგალითები
აფხაზეთის მეგალითები
უძველესი და ანტიკური დროის ხუროთმოძღვრება // ვ.ბერიძე ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება, თბ., 1974, გვ.11-16
მეგალითური ანუ ციკლოპური მშენებლობა აგრეთვე არ იყო უცხო ამიერკავკასიასა და, კერძოდ, საქართველოსთვის. მეგალითების ზუსტი დათარიღება ძნელია: ზოგ მკვლევარს მიაჩნია, რომ უძველესი ნიმუშები შეიძლება III ათასწლეულსაც მიეკუთვნოს. მეგალითური შენობებით განსაკუთრებით მდიდარია თრიალეთი. აქ აღმოჩენილია დაუმუშავებელი ლოდებით ნაშენი სიმაგრეები და საცხოვრებელი კომპლექსები. წყობა მშრალია, დუღაბის გარეშე. საცხოვრებელ და საკულტო (სარწმუნოებრივ) ნაგებობათა გარდა, ადრევე შემუშავდა სამარხების არქიტექტურაც.
saunje.gე